Ellerde uyuşma nedenleri
Ellerde uyuşma, hastaya verdiği rahatsızlık yanısıra, çalışırken, yazı yazarken, bir araç kullanırken sorunlara yol açan bir durumdur. El uyuşması tek elde olabildiği gibi her iki elde birlikte bulunabilir. Sürekli olabildiği gibi gelip geçici özellikte veya yalnızca geceleri geliyor olabilir. Ellerdeki uyuşma, yanma elektriklenme gibi şikayetler aynı zamanda bacaklarda da olabilir. Ellerdeki uyuşma istirahat sırasında veya el pozisyonuna veya yapılan işe göre değişkenlik gösteriyor olabilir.
Geçici el uyuşmaları, ele giriş yapan median ve ulnar sinir gibi sinirlerin sıkışmasına veya basıya maruz kalmasına neden olan yazı yazma, tekrarlıyan el bileği hareketleri, yoga gibi meditasyon tekniklerinde elin dua pozisyonunda tutulması,ütü yapma, yer silme, örgü örme gibi el aktiviteleri sonucu, hareket sırasında veya gece uyku sırasında gelebilir. El uyuşmaları el bileğindeki ortopedik sorunlar nedeniyle el sinirlerine bası sonucunda karpal tünel sendromu gelişmesiyle gece el uyuşuklukları sık görülen belirtilerdendir.
Şekil 1: Yoga sırasında el bileği bükülmesi ile median sinir basısı oluşur.
El uyuşması elin bütününde parmak uçlarında, belirli parmaklarda, avuç içinde veya el sırtında olmak üzere değişiklikler gösterir. Duyu muayenesi ile bu dağılımlar belirlenerek, bir sinir, spinal sinir (boyun fıtıklarında görülür), omurilik veya beyne ait bir duysal dağılım olup olmadığı belirlenerek, uyuşmanın nedeninin ortaya konması yönünde büyük bir adım atılmış olur.
El uyuşması elin bütününde parmak uçlarında, belirli parmaklarda, avuç içinde veya el sırtında olmak üzere değişiklikler gösterir. Duyu muayenesi ile bu dağılımlar belirlenerek, bir sinir, spinal sinir (boyun fıtıklarında görülür), omurilik veya beyne ait bir duysal dağılım olup olmadığı belirlenerek, uyuşmanın nedeninin ortaya konması yönünde önemli bir adım atılmış olur. Örneğin median sinir basısı elin avuç içinde ilk 3 parmak ve yüzük parmağının yarısında, ulnar sinirin bilek veya dirsek düzeyinde basısı (kübitel tünel sendromu) 5. parmak ve yüzük parmağının dış yarısında, el sırtının dış tarafında, radiyal sinirin genellikle spiral oluk denilen bölgede basısı ile (cumartesi gecesi paralizisi, balayı paralizisi) el sırtının iç tarafında duyu bozukluğuna neden olur. C8-T1 düzeyindeki bir spinal sinir lezyonu elin dış tarafında ön kola kadar uzanan bir alanda, C5-6 zararlanması başparmak çevresinde, C7 spinal sinir hasarı ise orta parmak üzerinde duyu bozukluğuna neden olur.
Şekil 2: El sinirleri duyu alanları
Şekil 3: Elin spinal sinir duyu alanları (dermatom)
Ellerde uyuşma çoğunlukla önemli nedenlerden kaynaklandığından ihmal edilmeden ilgili hekime muayene olmayı gerektiren bir durumdur.
Ellerde uyuşmanın nörolojik, ortopedik, dolaşımsal, kardiyolojik değişk nedenleri olabilir. Bu nedenlere özetle bakacak olursak:
Nörolojik nedenler
Karpal tünel sendromu
Kubitel tünel sendromu (dirsekte ulnar sinir sıkışması)
Gujon loju nöropatisi (el bileğinde ulnar sinir sıkışması)
Pronator teres sendromu (ön kolda median sinir sıkışması)
Cumartesi gecesi paralizisi (radiyal sinir lezyonu)
Brakial pleksus hasarları (travma, enfeksiyon, tümör invazyonu, otoimmun nedenler, nörojenik torasik çıkış sendromu vb)
Servikal radikülopatiler (en sık neden boyun fıtıklarıdır)
Servikal omurilik hastalık ve lezyonları (MS, servikal spondilotik miyelopati, tm siringomyeli, SLE vb nedenlerle)
Beyin lezyonları (İskemi, MS vb)
Periferik nöropati
Diabetik nöropati
Kurşun entoksikasyonu
Vitamin B12 eksikliği
Alkolizm
Hipotiroidi
Dolaşımsal nedenler
Kollara olan kan dolaşımının azalması ile ellerde uyuşma hissedilebilir. Ayrıca kalpte koroner yetmezlik sonucu oluşan anjina pektoris adı verilen kalp ağrısı her iki kolda olabilir, ancak sol kolda daha sık görülür ve kolun iç yüzünde özellikle küçük parmağa doğru bir yayılım gösterir (Şekil 4).
Şekil 4: Kalbe ağrı ağrının kolllarda yansıma alanları
Kollarda dolaşım azalması ve ellerde uyuşma nedenleri:
Soğuk
Periferik arter hastalıkları (ateroskleroz, Burger hastalığı, vaskülitler)
Raynaud fenomeni
Torasik Çıkış Sendromu
Ortopedik nedenler
El bileği, dirsek, omuz veya boyun bölgesindeki ortopedik bozukluklarda sinir basısı oluşarak ellerde uyuşma oluşabilir.
Kemik kırıkları
Karpal tünel sendromu
Kuibitel tünel sendromu
Servikal spondiloz
Disk hernisi (boyun fıtığı)
Boyun kırıkları ve hasarları
Enfeksiyonlar
HIV ve Lyme (borreliozis) enfeksiyonları periferik nöropatiye neden olarak ellerde uyuşmaya neden olabilir.
İlaçlar
Karbonik anhidraz inhibitörleri, alkaloza yol açan ilaçlar ellerde uyuşmaya neden olabilir. Topiramat ve asetozolamid bu tür ilaçlardandır.
