Transkraniyal Manyetik Stimülasyon (TMS), son yıllarda hem psikiyatrik hem de nörolojik alanlarda kullanımı giderek artan, non-invaziv ve güvenli bir nöromodülasyon yöntemidir. Özellikle 2022–2025 döneminde yapılan klinik çalışmalar ve FDA/CE onayları, TMS’nin kullanım alanlarını genişletmiş ve etkinliğini pekiştirmiştir.
Beynin manyetik olarak uyarılabileceği ilk kez 1985’te gösterilmiştir. 1990 lı yıllardan itibaren teknolojik ilerlemeler ile tek atımlık manyetik stimülatörler dışında, yüksek frekansta ardışık uyarılar veren TMS cihazları geliştirilmiştir. Ülkemizde ardışık TMS yöntemi 1990’ın sonlarında birkaç merkezde deneysel olarak kullanılmaya başlamıştır. Şahsi olarak 2004 yılından sonra bu yöntemi değişik nörolojik hastalıklarda kullanmaya başladık. Afazi, konuşma bozukluğu, tinnitus, depresyon, serebeller ataksi, epilepsi, inme rehabilitasyonunda kullandık. 2010 yılı sonrasında bu çalışmaları muayenehanemde devam ettirdim. Halihazırda NöroMod İzmir nöromodülasyon merkezi adı altında rTMS, TPS, tDCS, TACS ve fotobiyomodülasyon yöntemlerini tamamlayıcı tedaviler olarak kullanmaktayız. Bu yöntemlerin tümü çok minimal yan etkiler dışında hastalarda bir olumsuzluğa yol açmamaktadır.
TMS Nedir?
TMS, elektromanyetik bobinler aracılığıyla beyin korteksine kısa süreli manyetik atımlar göndererek, hedeflenen bölgelerdeki nöronal aktiviteyi modüle eder. Bu yöntem, anestezi gerektirmeden, ağrısız ve güvenli bir şekilde uygulanır. Tedavi protokolleri, hastalığın türüne ve şiddetine göre kişiye özel olarak planlanır.TMS veya TMU tedavisi seanlar halinde uygulanır. Bir seans yaklaşık 40 dakika sürer. Haftada içi günlerde 5 kez uygulama yapılır, hafta sonu uygulama yapılmaz. Bu şekilde en az 2, ideal olarak 4 haftalık bir tedavi şeması uygulanır. Tedavinin etkinliğinin sürdürülmesi açısından 2- 4 haftada bir gün olmak üzere idame veya hatırlatma seansları önerilebilmektedir.
TMS’nin kullanım alanları nelerdir?
TMS tedavisi FDA ve CE tarafınlandan onaylanmış bazı endikasyonlara sahiptir. Bunlardan ilki ilaç tedavisine dirençli depresyondur. Migren, obsessif kompulsif bozukluk, sigara ve bağımlılık yeni FDA onaylarıdır. FDA ve CE onayı yalnız hastalık temelinde değil TMS cihazları içinde verilmektedir. Bunları eklersek 10’un üzerinde onay vardır. Yakın gelecekte bu onayların daha da artacağı öngörülmektedir.
Nörolojide kullanım alanları
1. Migren
TMS, migren ataklarının sıklığını ve şiddetini azaltmada etkili bir yöntem olarak kullanılmaktadır. Özellikle, migren atağı sırasında veya aura oluşumu öncesinde uygulanan TMS’nin etkili olabileceği düşünülmektedir.
2. Tinnitus (Kulak Çınlaması)
TMS, tinnitus tedavisinde bazı hastalarda olumlu sonuçlar vermiştir. Özellikle işitsel korteksin hedeflenmesiyle, kulak çınlamasının şiddeti azaltılabilir.
3. Parkinson Hastalığı
TMS, Parkinson hastalığında motor semptomların hafifletilmesinde ve hareket kabiliyetinin artırılmasında kullanılabilir. Motor korteks üzerine uygulanan TMS, hastaların yaşam kalitesini artırabilir.
4. İnme Sonrası Rehabilitasyon
İnme geçiren hastaların motor fonksiyonlarını geri kazanmalarına yardımcı olmak amacıyla TMS, inme sonrası rehabilitasyonda destekleyici bir tedavi olarak kullanılmaktadır.
5. Epilepsi
TMS, ilaçlara dirençli epilepsilerde nöbet sıklığını azaltmak için tamamlayıcı bir yöntem olarak kullanılabilir. Düşük frekanslı TMS uygulamalarıyla epileptik aktivitenin baskılanması hedeflenir.
6. Multipl Skleroz (MS)
MS hastalarında motor semptomların iyileştirilmesi, yorgunluğun azaltılması ve yaşam kalitesinin artırılması amacıyla TMS kullanılabilir.
7. Kronik Ağrı Sendromları
Fibromiyalji, nöropatik ağrılar ve kronik baş ağrısı gibi durumlarda TMS, ağrı şiddetinin azaltılmasında etkili bir yöntem olarak kullanılmaktadır.
Psikiyatride Kullanım Alanları
1. Majör Depresyon (MDD)
TMS, özellikle ilaç tedavisine dirençli depresyon vakalarında FDA tarafından onaylanmış bir tedavi yöntemidir. Dorsolateral prefrontal kortekse uygulanan yüksek frekanslı TMS, depresyon belirtilerini hafifletmede etkilidir.
2. Obsesif-Kompulsif Bozukluk (OKB)
2018 yılında FDA tarafından onaylanan TMS, OKB semptomlarını azaltmada etkili bir yöntem olarak kullanılmaktadır. Özellikle ilaç tedavisine yanıt vermeyen hastalarda tercih edilir.
3. Anksiyete Bozuklukları
Yaygın anksiyete bozukluğu ve panik bozukluk gibi durumlarda TMS, prefrontal korteksin aktivitesini düzenleyerek semptomların hafifletilmesine yardımcı olur.
4. Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB)
TMS, TSSB semptomlarının azaltılmasında etkili sonuçlar vermiştir. Özellikle prefrontal korteksin hedeflenmesiyle, travmatik anıların işlenmesi ve duygusal tepkilerin düzenlenmesi sağlanabilir.
5. Şizofreni
TMS, şizofreni hastalarında görülen işitsel halüsinasyonların azaltılmasında kullanılmaktadır. Temporoparietal bileşkeye düşük frekanslı TMS uygulanarak semptomların hafifletilmesi hedeflenir.
6. Bağımlılık ve Sigara Bırakma
TMS, nikotin, alkol ve madde bağımlılıklarının tedavisinde umut vadeden bir yöntem olarak öne çıkmaktadır. Beynin ödül sistemi üzerinde etkili olan TMS, bağımlılık yapan maddeye olan isteği azaltabilir ve yoksunluk belirtilerini hafifletebilir.
Transkraniyal Manyetik Stimülasyon (TMS), son yıllarda yapılan araştırmalar ve klinik uygulamalarla birlikte, hem psikiyatrik hem de nörolojik birçok hastalığın tedavisinde etkili ve güvenli bir yöntem olarak öne çıkmaktadır. Non-invaziv yapısı ve minimal yan etkileri sayesinde, ilaç tedavisine yanıt vermeyen veya ilaç kullanmak istemeyen hastalar için umut vadeden bir alternatif sunmaktadır.
Eğer siz de yukarıda belirtilen durumlardan bir veya birkaçını yaşıyorsanız ve TMS tedavisi hakkında daha fazla bilgi almak istiyorsanız, lütfen bizimle iletişime geçin.
