Kantitatif EMG nedir?
Kantitif EMG: Bilgisayar aracılığı ile sinir iletimi, refleksler, nöromusküler
geçiş, elektromyografik aktivite gibi elektrofizyolojik çalışmaların
rakamsallaştırılması, bunların normatif verilerinin oluşturulup,
normalden sapmaların belirlenmesi işlemleri olarak tanımlanabilir.
Kantitatif EMG’ye neden gerek duyulur?
Testi yapanın bilmeden taraflı davranması (bias), uygulayıcılar, laboratuvar değerleri arası
değişkenlikler gibi göreceli farklılıkları en aza indirme yöntemi olabilir. Ayrıca
kantitafif değerler bilimsel araştırmalarda daha fazla ve çeşitli istatistiksel
incelemeye olanak sağlar.
Kantitatif EMG’nin yararları nelerdir?
- Objektivite
- Sensitivitede artış
- Spesifitede artış
- Hastalığın veya tutuluşun derecesini belirleme
- Daha iyi izlem ölçekleri oluşturma
Kantitatif EMG’nin temelleri
Elektromiyografik, elektrofizyolojik dataların kantitatize edilmesi , tek bir rakam veya sonuca
indirgenmesi veya bu sonuçların klinik kullanımları aslında güçtür.
Buchtal ve arkadaşları motor ünit aksiyon potansiyelinin normal yapısal özelliklerini belirlemişlerdir. Normalden sapmalara göre MÜP’ler miyojenik ve nörojenik tip olmak üzere belirlenebilmektedir. Kantitatif EMG’de yalnızca MÜP konfügirasyonu değil, aynı zamanda MÜP sayısı, MÜP’lerin bireysel ve birlikte olan ateşlenme paternleri spinal veya supraspinal mekanizmalar hakkında bilgi verebilmektedir. .
Kantitatif EMG’ de kullanılan elektrod türleri
Kas aktivitesinin kayıtlanmasında, monopolar (D) , konstantrik (C), tek lif elektrod (A), teklif makro elektrod (E), bipolar elektrod, multipolar elektrod (B) kullanılabilir. Multipolar mikro elektrodlar, aynı elektriksel alanın başka mesafelerden kayıtlanması veya kas lifi iletim hızının belirlenmesinde kullanılabilmektedir
Konstantrik iğne elektrod 1929 da Adrian tarafından bulundu. 1957 da Bucthal 12 telli multielektrodu yaptı (B) . Bu elektrod motor ünit alanının daha iyi tanımlanmasını sağlıyordu. Ayrıca üniti değişik açılardan görmeyi sağlıyordu. 1972 de De Luca quadripolar iğneyi geliştirdi.
Rutin iğne elektromiyografisinde iğne elektrod ile kas içine girildikten sonra, önce kas tam istirahatte iken spontan aktivite değerlendirilir.
Normal kasta eğer motor son plak bölgesinde değilsek, elektriksel olarak sessizlik vardır. Miyopati veya aksonal dejenerasyon varsa denervasyon ve psödomiyotoni gibi spontan aktiviteler ortaya çıkabilir.Miyotaik bir ünit kas liflerinin parçalanması nedeniyle küçük boylu, kısa süreli ve polifaziktir. Nöropatik ünit, reinnervasyon nedeni ile geniş süreli, büyük boylu ve polifaziktir.
Kantitatif EMG yöntemleri
.Tek Lif EMG
.Kantitatif MÜP analizi
.Yarı otomatik MÜP analizi
.Otomatik MUP analizi (MultiMÜP analiz)
.İnterferens patern analizi
.MUNE
.Makro EMG
Kantitatif EMG’de kullanılan biyolojik sinyaller
.Tek kas lifi aktivitesi
.Motor Ünit Potansiyelleri
.Motor ünit potansiyel serisi
.Motor son plak aktivitesi
.Bileşik EMG aktivitesi’dir.
Kantitatif EMG ile değerlendirilen parametreler
İğne elektromiyografisi ile tek ve çoğul motor ünitlerin morfolojik özellikleri ile birlikte motor ünitelerin istemli kasıya katılım özellikleri de kantitatif olarak ölçülebilir.
Maksimal kasıda oluşan interferensin dekompozisyonu (bileşenlerine ayırma işlemi) ile bazı rakamsal, ölçülebilir veriler elde edilir. Bunlar:
-Turn (/s)
-Baseline geçme (/s)
-Pik (/s)
-Dönüş noktası (/s)
-Amplitüd (μV)
-Area (Vs)
-Power Spektral dansite
Şekil: tetrafazik, geniş süreli, 4 turn ve turn noktasına sahip motor ünit
İnterferensin çözümlenmesi ile elde edilen tek tek MÜP’lerden:
-Süre (ms)
-Amplitüd (μV)
-Komplekslik (faz, turn, bazeline geçiş)
-Yükselme oranı (V/s)
-Area (Vs)
-Değişkenlik (%)
-Ateşlenme hızı (Hz) hesaplanabilir.
Ayrıca MÜP’lerde
-Yayılım alanı (mm)
-Lif jitter (μs)
-Yorulmaya direnci
-Lif ileti hızı (m/s)
-Twitch gerilimi (gm)
-Kontraksiyon zamanı (ms)
-Senkronizasyon ölçülebilir diğer özelliklerdir.
Tüm bu ileri EMG tekniklerine rağmen bazı MÜp özelliklerini ölçemiyebiliriz: örneğin bir kastaki motor ünit sayısı, 1 motor ünitedeki kas lifi sayısı ve motor ünit metabolik özellikleri bunlardan bazılarıdır.
Kantitatif EMG bilgisayar yazılımı nasıl çalışır?
Kantitatif EMG (KEMG) ‘de toplanan EMG sinyalleri bilgisayar ortamında bazı işlemlere tabi tutularak kullanıcının tanıya ulaşımını sağlayacak veriler üretilir. Aşağıdaki resimde KEMG algoritması basitleştirilerek şematize edilmiştir.
Hastanın kasından iğne elektrod ile toplanan EMG verileri bilgisayara ve yazılıma aktarılır. Yazılım sinyalleri ayrıştırarak gerçek MÜP olabilecek olanları ayırır. Bu MÜP’ler üzerinde MÜP’ü tanımlayan parametreleri hesaplar. Yazılım, parametreleri normalden sapma derecelerine göre normal, nörojenik ve miyojenik olarak sınıflar.
Ayrıştırılan MÜP’ler alt şekildeki özelllikler yönünden değerlendirilir:
İğne elektrod kas içine girdiğinde iğnenin kayıt alanı içinde bir miktar kas lifi, bağ dokusu ve yağ vb yapılar bulunur. Kas lifi dışındaki yapılar elektriksel olarak sessizdir. Bu yapıların iğne elektrod kayıtlamaları sırasında alçak frekans filtresi gibi davranma özellikleri de bulunur. Konstantrik iğne elektrodun kayıt alanı içine en çok 10-15 kas lifi sığar. Kas lifleri gruplar halinde tek bir alfa motor nörondan innerve olur (alttaki 2 şekil). Aşağıdaki şekilde iğne elektrodun kayıt alanında 3 motor nörona ait kas liflerinin bulunduğu görülmektedir. Motor nöronlar tremor gibi bazı durumlar hariç aynı anda senkron kasılma göstermezler. Bu nedenle iğne lektrodun ucunda motor ünitlerin ateşlenmesi sonrası ortaya çıkan motor ünit aksiyon potansiyellerini (MÜP) ayrı ayrı görebiliriz. Senkron ateşlenme olsaydı hepsininin aynı anda kontraksiyonu ile tek bir MÜP varmış gibi görebilecektik.
